Նոյեմբերի 16-ին Բրյուսելում տեղի ունեցավ ԵՄ կողմից ֆինանսավորվող և ՄԱԶԾ կողմից իրականացվող «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի փակման միջոցառումը։ Աշխատաժողովի նպատակն էր ամփոփել 4 տարվա ծրագրի հիմնական արդյունքները և կլիմայական քաղաքականությունների վերանայված օրակարգերը ԱլԳ երկրներում, այդ թվում՝ Հայաստանում:
Եվրոպական հանձնաժողովի Հարևանության և ընդլայնման բանակցությունների գլխավոր տնօրինությունից Ջերալդ Օդազը, Կլիմայական գործողությունների գլխավոր տնօրինությունից Ֆաբիեն Պորչերը և ՄԱԶԾ տարածաշրջանային գրասենյակից Լոռա Ալթինգերը ողջունեցին աշխատաժողովի մասնակիցներին՝ կարևորելով արդյունավետ տարածաշրջանային համագործակցությունը և ծրագրի հիմնական նպատակներին հասնելու ուղղությամբ համատեղ ջանքերը:
Շրջակա միջավայրի նախարարության անունից տիկին Նոնա Բուդոյանը ներկայացրեց Հայաստանի կլիմայական օրակարգի իրականացման ընթացիկ վիճակը և ծրագրի շրջանակներում մշակված հիմնական պրոդուկտները։
«Երախտագիտությունս եմ հայտնում Եվրոպական հանձնաժողովին և ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրին այս ծրագրի շրջանակներում ստացած արժեքավոր աջակցության համար: Մենք խորապես հավատացած ենք, որ ծրագրի արդյունքները կնպաստեն երկրում կլիմայական օրակարգի իրականացմանը»,- նշեց տիկին Բուդոյանը:
Ծրագրի ներքո մշակված քաղաքականության փաստաթղթերն են Հայաստանի վերանայված 2021-2030 թթ. Ազգային մակարդակով սահմանված գործողությունները (ԱՍԳ), Էներգախնայողության և վերականգնվող էներգիայի 2022-2030 թթ. ծրագիրը, Օդի որակի մոնիտորինգի համակարգի բարելավման ընդհանուր հայեցակարգը, Օզոնը քայքայող նյութերի օրենսդրական փոփոխությունները, Կլիմայական հանրային ծախսերի և ինստիտուցիոնալ ուսումնասիրությունը, ՀՀ-ում իրավական դաշտի առկա բացերի վերլուծություն և ԵՄ կլիմայական կարգավորիչ դաշտի հետ մոտարկման ճանապարհային քարտեզը, Հայաստանում ջերմոցային գազերի արտանետումների ազգային կադաստրի գործառնական համակարգի մշակման ճանապարհային քարտեզը, կլիմայի փոփոխության մեղմման հնարավորությունների վերաբերյալ ոլորտային ուսումնասիրությունները տրանսպորտի, գյուղատնտեսության, հողօգտագործման, հողօգտագործման փոփոխության և անտառտնտեսության (ՀՕՀՕՓԱՏ) ոլորտներում և Հայաստանում ածխածնի գնագոյացման հնարավորությունների ուսումնասիրությունը:
Ծրագրի շրջանակներում մշակված մի շարք քաղաքականության փաստաթղթեր, ներառյալ՝ «Կլիմայի մասին» օրենքը, Երկարաժամկետ ցածր արտանետումներով զարգացման ռազմավարությունը (ՑԱԶՌ), ԱՍԳ իրականացման ծրագիրը և ֆինանսավորման ռազմավարությունը, Կայուն էներգետիկայի և կլիմայական գործողությունների ծրագիրը Ալավերդու քաղաքապետարանի համար, գտնվում են ՀՀ կառավարության կողմից հաստատման փուլում:
Աշխատաժողովի հաջորդ մասում տիկին Բուդոյանը ներկայացրեց Հայաստանի Երկարաժամկետ ցածր արտանետումներով զարգացման ռազմավարության նախագծի հիմնական բաղադրիչները՝ մանրամասնելով կլիմայական չեզոքության հասնելու թիրախների, մինչև 2050 թ. ապաածխայնացման երեք սցենարների և կլիմայի փոփոխության մեղմման հնարավորությունների, ինչպես նաև՝ ՑԱԶՌ իրականացման ֆինանսական մեխանիզմների և աղբյուրների վերաբերյալ:
ՄԱԶԾ Կլիմայի փոփոխության ծրագրի համակարգող Դիանա Հարությունյանը զեկույց ներկայացրեց Հայաստանի օրենսդրական դաշտը ԵՄ-ի հետ ներդաշնակեցման վերաբերյալ՝ խոսելով «Օդի որակի մասին» օրենքում կատարված փոփոխությունների, ինչպես նաև՝ «Կլիմայի մասին» օրենքի նախագծի շրջանակի, առարկայի և կարգավորող շրջանակի վերաբերյալ:
Ծրագրի հանրային իրազեկմանը նվիրված հատվածում «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի Առաջադրանքի ղեկավար Արտակ Բաղդասարյանը խոսեց ՄԱԿԿՓՇԿ Կողմերի համաժողովին (COP28) ընդառաջ կազմակերպված համաժողովի մասին, որի նպատակն էր քննարկել Փարիզյան համաձայնագրի ներքո Հայաստանի ստանձնած պարտավորությունների իրականացման ընթացքը:
Աշխատաժողովի մաս էր կազմում նաև Ղեկավար կոմիտեի նիստը, որի ընթացքում «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի ղեկավար Եվգեն Գրոզան անդրադարձավ ԱլԳ երկրներում ծրագրի գրանցած արդյունքներին: Անկախ գնահատման փորձագետ Ջակոմո Մորելին ներկայացրեց Ծրագրի ավարտական գնահատումը` ընդգծելով ծրագրի իրականացման արդյունավետությունը, լավագույն փորձը, քաղված դասերը, և լրացուցիչ առաջարկություններ տրամադրեց ծրագրի հաջորդ փուլի համար:
Աշխատաժողովին առցանց և առերես եղանակով մասնակցեցին շուրջ 30 մասնակից՝ ԱլԳ երկրների կառավարություններից, ծրագրի փորձագետներ և ներկայացուցիչներ գործընկեր կազմակերպություններից: